Sayfalar

6 Kasım 2012 Salı

PSİKOLOJİK BOZUKLUĞA NEDEN ETMENLER



Üniversite imtihanlarına hazırlık eğitimi çoğu zaman stresli bir ortam yaratır. Biliyoruz ki stresli durumlar zaman zaman psikolojik bozuklukların ortaya çıkmasına sebep olabilirler. Pek çok psikolojik bozukluğun nedeni tam olarak bilinmemektedir. 

Genellikle genetik, biyokimyasal ve çevresel koşulların etkileşmesi sonucu ortaya çıkabilmektedirler. Psikolojik zorluklar, tedavi edilmediklerinde kronikleşebilirler, başarı ve statü kaybına neden olabilirler. Yaşanılabilecek bu gibi durumları gizlemek ya da yokmuş gibi davranmak yerine, konunun profesyonellerinden (psikologlardan) en kısa zamanda yardım istenmesi en uygun davranıştır.

Psikolojik bozuklukların neden ortaya çıktığını tam olarak bilemiyor olabiliriz. Ancak bunların bir kısmı ilaçlarla kontrol altında tutulabilmekte veya tedavi edilebilmekte, bir kısmı da psikoterapi ile başarıyla ele alınmaktadır. Yukarıda da bahsedildiği gibi böyle durumlarda uygun tedavi ve başa çıkma yollarının bulunabilmesi için psikoloğa başvurmak gerekmektedir.

Aşağıda pek çok psikolojik bozuklukta görülebilecek belirtiler özetlenmiştir. Bu belirtileri genellikle bedensel, zihinsel, duygusal ve davranışsal olarak dörde ayırabiliriz.

Bu belirtiler her zaman bir psikolojik bozukluğa işaret etmezler. Ancak eğer bu belirtilerden şikayetçiyseniz danışıp bilgi almaktan çekinmeyin. Eğer arkadaşlarınızda bu belirtileri gözlemliyorsanız onları başvurmaları konusunda yüreklendirin.

BEDENSEL BELİRTİLER
Yorgunluk, uyku bozuklukları (yatınca uyuyamama, uykunun bölünmesi, sabah uyanamama), çarpıntı, terleme, titreme ya da sarsılma, nefes darlığı ya da boğuluyor gibi olma duyumları, soluğun kesilmesi, göğüs ağrısı ya da göğüste sıkıntı hissi, bulantı ya da karın ağrısı, baş dönmesi, sersemlik hissi, düşecekmiş ya da bayılacakmış gibi olma, uyuşma ya da karıncalanma duyumları, üşüme, ürperme ya da ateş basmaları, saç dökülmeleri.

ZİHİNSEL BELİRTİLER
Konsantrasyon bozukluğu, dalgınlık, kararsızlık, zihin yorgunluğu, dikkatini toplayamamak, gerçeği değerlendirmede bozukluk (yani olayları herkesten farklı değerlendirmek ve kişinin kendisi için en iyi kararı alamaması), intihar düşünceleri, sürekli yineleyen düşünceler, olumsuz olaylara takılıp kalma, gelecekle ilgili olumsuz düşüncelere takılma, yakınlarına bir şey olacak düşünceleri, başına kötü bir şey gelecek düşünceleri, başkalarının duymadığı sesleri duymak veya görüntüleri görmek, diğer insanların kendisine zarar vereceği inanışları, takip edildiğine inanmak, fiziksel bir bulgu olmamasına rağmen bir hastalığı olduğuna inanmak, gün içinde hatırlanmayan zamanların olması.

DUYGUSAL BELİRTİLER
Karamsarlık, motivasyon eksikliği, sıkıntı, kontrolünün kaybedeceği ya da çıldıracağı korkusu, moral çökkünlükler, ölüm korkusu, sürekli mutsuz hissetme, kısa sürelerle çok enerjik ve her şeyi yapabilirmiş gibi hissetme, artık hiçbir şey hissedemeyecek duruma gelmek, ağlamayı durduramama, yaşadığı olayla duygular arasında mantıklı bir bağ olmaması (örneğin çok üzülünecek bir şeye gülme ya da tam tersi), sanki konuşan ya da davranan kendi değilmiş gibi hissetme, kendini dışarıdan seyrediyor gibi hissetme.

DAVRANIŞSAL BELİRTİLER
Günlük aktivitelerini devam ettirememe, kendine zarar verme davranışları, başkalarına zarar veren davranışlar, kişiler arası ilişkilerde bozulma, cinsel yaşamda sorunlar, sürekli alkol tüketimi veya başka bağımlılık yapan maddeleri kullanma, intihara girişim veya bununla ilgili hazırlıklar ve konuşmalar, kendini tekrarlayan hareketler (mesela sürekli ellerini yıkama, başına kötü bir şey gelmesin diye üç kez ellerini çırpmadan evden dışarı çıkmama gibi), elektrikleri kapıları sürekli açık bırakıp bırakmadığını kontrol etme, sürekli olarak gün boyunca yataktan çıkmama, erteleme davranışları (yaşamını etkileyecek düzeyde).

Bu belirtilerin olması tek başına psikolojik bir bozukluğu işaret etmez. Bu belirtilerin sıklığı, yoğunluğu, ne kadar zamandır sürdüğü ve kişinin yaşamını ne kadar etkilediği önemlidir. Tüm bu kriterleri bir uzmanla tartışabilir ve en iyi çözümü üretmek için bir adım atabilirsiniz.

Şükrü AKKAYA – Psikolojik Danışman

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder